Chega! Recommendation 13

13: Instituisaun Hirak Neébe Sei Hatutan CAVR

458

Komisaun halo tiha-ona kontribuisaun balu ba prosesu hari’i nasaun kona ba Timor- Leste tinan sira foin hahu tranzisaun iha ita nia demokrasia foun ne’e. Tranzisaun ida ne’e sei kontinua nafatin no nia prosesu sei naruk. Komisaun nia vizaun maka, bazeadu ba dialogo ho komunidadi lokal iha tinan 3 nia laran, katak iha aspetu barak husi nia k’nar mak tenki hatutan ba oin tan hanesan parte ida husi esforsu nasional atu hari’i sosiedadi ida n’ebe bazeadu ba rekonhese lia lo’os tempu uluk nian, la-iha violensia, rekonsiliasaun no reparasaun. k’nar atu hola ka grava, preserva no fahe ita nia istoria nia lia lo’os, husi kontinua promove nafatin rekonsiliasaun n’ebe sei la hotu, no husi kria sosiedadi ida bazeadu ba direitus humanus no lei nia supremasia buat hirak ne’e hotu bele dezenvolve bainhira hari’i instituisaun ida n’ebe sei halao aspetus husi Komisaun nia servisu.

Komisaun Rekomenda:

13.1 Parlamentu Nasional apoia rekomendasaun husi Relatoriu ida ne’e, foti responsabilidadi primariu atu superviziona no halo monitorizasaun ba implementasaun no delega k’nar ida ne’e ba Komite Parlamentar apropriadu ida.
13.2

Parlamentu Nasional fo’o mandatu ba organizasaun apropriadu ida atu halao konslulta nasional ida liu husi Prezidenti nia supervizaun kona ba nia k’nar, termus ba’a referensia no fizibilidadi husi instituisaun n’ebe atu halao k’nar ne’e no, bazeadu ba buat hirak ne’e n’ebe hetan, hodi nune’e halo rekomendasaun atu nune’e Parlamentu Nasional bele halo konsiderasaun. Buat hirak n’ebe atu halo konsiderasaun tenki inklui:

> Implementasaun kona ba’a Rekomendasaun iha Relatoriu ida ne’e.
> Nesesidadi hodi halo nafatin ba’a oin rekonsiliasaun iha Timor-Leste.
> Prezervasaun kona ba eis-Comarka Balide nudar fatin riku soi ida no uza fatin ida ne’e hanesan sentru memoria nasional ida ba’a vitima sira no direitus humanus.
> Prezerva no uza CAVR nia arkivu.
> Instituisaun nia pozisaun legal.



Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X