Chega! Recommendation 06

06: Servisu Seguransa Neébe Proteje & Promove Direitus Humanus

846

6.2 Polisia Nia Servisu

Komisaun Rekomenda:

6.2.1 Parlamentu Nasional halao funsaun ativu hanesan mekanismu supervizaun sivil ikus-liu kona ba Polisia nia Servisu, no simu relatoriu regular husi Ministeriu do Interior nudar responsavel ba polisia, no hatan ba Parlamentu.
6.2.2 Membru  husi  Servisu  Polisia  sira  maka  iha responsabilidadi  ba sira  nia hahalok n’ebe la tuir lei no bainhira polisia involeve iha kazu abuzu hasoru direitus humanus, tenki lori ba iha tribunal, no lao’os taka fali husi polisia ka prosedimentus internau.
6.2.3 Prosedimentus no mekanismus atu hato’o keixa kona ba polisia nia lala’ok, tenki hari’i ho kolaborasaun ho Provedoria nia Eskritoriu, atu nune’e muda hotu kedas pratika tempu uluk nian n’ebe seguransa sira goza impunidadi no publiku nia rekursus ba justisa ki’ik hela.
6.2.4 Mudanasa husi konseitu kultura polisia nian, hodi troka fali mentalidadi “forsa polisia”uluk ne’e hodi halao fali politika n’ebe makas liu kona ba polisia atu halao ninia k’nar besik liu ho komunidade.
6.2.5 Lao’os deit fo’o treinu tekniku ba polisia hot-hotu, inkluindu ofisial senior sira, maibe fo’o treinu nafatin mos kona ba teoria no pratika kopna ba direitus humanus nudar parte ida husi sira nia dezenvolvimentu profesional hanesan protetores ba diretitus humanus.
6.2.6 Polisia nia ema hot–hotu, inkluindu ofisial senior sira, simu treinu hot-hotu kona ba krimi relasionadu ho gender (generu), no direitus ba vitimas n’ebe hasoru krimis hirak ne’e.
6.2.7 Halo espesializasaun no treina nafatin kona ba oin sa bele tau hamutuk evidensia, halo pratika kona ba forenzik nian no metodu lolo’os atu halo inkeritu hodi nune’e hamenus risku katak membrus polisia nian buka evidensia, liu husi fo’o presaun ba vitima atu halo konfisaun.
6.2.8 Polisia respeita organizasaun sosiedadi sivil nia direitu atu nune’e hare’e sira nia servisu, hodi nune’e protege direitus humanus no, kolabora ho rganizasaun hirak hanesan ne’e, dezenvolve prosedimentu hodi nune’e bele garanti asesu.
6.2.9 Fo’o aten brani ba’a Membrus polisia Timor-Leste nian hodi nune’e sira bele servisu hamotuk operasaun Internasional ba’a dame tuir Nasoens Unidads nia mandatu, hodi nune’e sira bele hasa’e tan sira nia esperiensia kona ba pratika diak n’ebe internasional.




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X