VMAP, Centro Chega!I.P Inagura Uma Memória ba Esperansa Iha Suku Berloic, Postu Alas

23

Manufahi – (26 Novembru 2025), Vise Ministru Asuntu Parlamentar (VMAP), Aderito Hugo da Costa no Prezidente Konsellu Administrasaun Centro Nacional Chega!I.P, Manuel Pereira hamutuk ho autoridade Postu Alas no mos parseiru Asosiasaun Vitima Kondlitu Politika 1974-1999 inagura Uma Memória ba Esperansa (UMbE). Iha inagurasaun ne’e Vise Ministru entrega xave no dokumentus ofisial uma nian entrega ba Sobrevivente no Vitima, Agata da Silva nu’udar benefisiariu iha Aldeia Caluhun, Suku Berloic, Postu Administrativu Alas, Munisipiu Manufahi.

Agata nu’udar Vitima ba Violasaun Direitus Umanus Pasadu ne’ebé agora moris vulneravel liu tanba laiha uma permanente no agora hela hamutuk de’it ho familia. Ho problema ne’e mak Centro Chega!I.P halo uma ho medida 63m³, kompostu hosi kuartu 3, haris fatin 1, sala vizita I, no dapur iha parte liur ho medida 7.5m.

Iha diskursu serimonia inagurasaun, Vise Ministru Asuntu Parlamentar (VMAP), Aderito Hugo da Costa hato’o apresiasaun ba servisu ekipa Centro Chega!I.P nian ne’ebé kontinua halo uma ba sobrevivente sira ne’ebé moris vulneravel liu tanba kauza hosi konflitu pasadu.

Halo uma ba sobrevivente sira nu’udar rekoñesimentu estadu nian ba sira tanba sira nia kontibuisaun luta ba ukun rasik-an no ohin loron ema hotu goja ukun rasik-an ida ne’e. Uma ne’ebé estadu liu hosi Governu no Centro Chega!I.P fó hanesan oferta simples, ida ne’e la’os atu selu sobrevivente nia sofrementu maibé, ida ne’e jestu rekoñesimentu ba dedikasaun no sakrifisiu sira.

“Estadu no governu fó de’it oferta sira ne’e ba imi, maibé imi nia dedikasaun ne’e selu labele, estadu sei laselu, oferta ida ne’e hanesan konsiderasaun ida hosi estadu ba ita”, dehan Vise Ministru iha diskursu serimonia inagurasaun no entrega UMbE ba Sobrevivente, Agata iha Suku Berloic, Kuarta-feira (26 Novembru 2025).

Vise hatutan tan katak, estadu no governu hodi hato’o deit katak ida ne’e oferta simples ida monu iha momentu ida ita selebra loron proklamasaun unilateral independensia Timor-Leste nian ba dala-50 no mos iha selebra loron restaurasaun independensia ba dala-23 ne’ebé ita selebra iha fulan Maiu liu ba iha tinan 2025 nia laran.

Iha oportunidade hanesan, Prezidente Konsellu Administrasaun Centro Nacional Chega!I.P, Manuel Pereira hateten, Sobrevivente Agata merese duni hetan uma Memória ba Esperansa hosi Governu liu hosi Centro Chega!I.P tanba liu hosi prosesu ne’ebé naruk ho nia mekanizmu ne’ebé rigorozu ikus mai nia hetan duni uma.

Uma ne’ebé halo fó ba Sobrevivente Agata atu valoriza no dignifika nia kontribuisaun luta ba ukun rasik-an. No mos nu’udar asaun implementasaun rekomendasaun Chega! kona-ba “Reparasaun ba Vitima”.

Ho apoiu ne’ebé iha, Prezidente KA deklara, kontinua iha komitmentu apoiu nafatin mezmu ke numeru uma ba sobrevivente sira mak sei menus tanba impaktu hosi Orsamentu Jeral Estadu (OJE) ne’ebé mak aloka ba Centro Chega!I.P liu-liu iha programa reparasaun ba vitima sira mak menus, maibé programa sira seluk, Centro Chega!I.P nafatin iha komprimisu apoiu nafatin exemplu, apoiu umanitariu, apoiu bolsu estudu ba sobrevivente sira nia oan, apoiu ekonomia no apoiu tratamentu saude.

Sobrevivente no Vitima, Agata da Silva nu’udar benefisiariu, espresa sentimentu kontente no hato’o agradesementu ba estadu liu hosi Centro Chega!I.P bele tulun ona nia hodi halo uma ba nia hodi hela.

“Hau sente kontente tanba estadu liu hosi Chega! ajuda ona, halo ona uma mai hau. Hau hato’o de’it obrigado ba maun no mana sira”, dehan Sobrevivente no Vitima, Agata hafóin remata simu uma hosi Vise Ministru no Centro Chega!I.P.

Sobrevivente Agata da Silva iha oan nain 6 kompostu feto 3 no mane 3. Atividade lorloron Sobrevivente Agata nian mak halo tos no faan produtu sira ba iha merkadu, hetan osan hodi sustenta familia uma laran.

Koodenadór Nasional Asosiasaun Vitima Konflitu Politiku 1974-1999 (AVKP), Domingos P. de Araujo Moniz, lori Asosiasaun Vitima nia naran hato’o agradesimentu ba governu liu hosi Centro Chega!I.P ne’ebé halo ona uma ba Sobrevivente sira. Ida ne’e hatudu responsabilidade governu nian hodi kontinua tau matan ba sira ne’ebé moris mais vulneravel.

UMbE konstrui hosi Orsamentu Jeral Estadu (OJE) ba tinan sivil 2025 ho montante $ 15,307.45. Osan hirak ne’e inklui selu badaen, sosa ekipamentus no hahan. Uma ne’e konstrui durante fulan 4 nia laran.

Tuir dadus Centro Chega!I.P liu hosi Divizaun Solidariedade ba Reparasaun (DSR) rejistu katak, hosi 2021 to’o 2025, Centro Chega!I.P entrega ona Uma Memória ba Esperansa (UMbE) ba sobrevivente mais vulneravel hamutuk 24.

Media Chega!.




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

X