Centro Nacional Chega! I.P, iha loron 18 Juñu 2021, simu ona dokumentu istória Operasaun Militár Indonézia nian iha Timor-Leste husi Asosiasaun HAK. Dokumentu istória hirak ne’e entrega diretamente husi Prezidente Konsellu Kuradór Asosiasaun HAK Sr. Jose Luis de Oliveira ba Diretór Ezekutivu Centro Chega! Sr. Hugo Maria Fernandes iha Salaun Konferénsia Centro Chega!, Antigo Comarca Balide Dili.
Antes entrega dokumentu istória husi Asosiasaun HAK ba Centro Chega! hahú uluk ho asinatura termu entrega hodi hatudu katak dokumentu sira ne’e entrega ona ba Centro Chega! hodi prezenva no rai iha arkivu.
Prezidente Konsellu Kuradór Asosiasaun HAK Sr. Jose Luis de Oliveira dehan, nia sente laran kaman hodi entrega dokumentu istoria korespondente ho operasaun militár, mapa militár inklui milisia nian balun mak durante ne’e Asosiasaun HAK prezenva kuaze tinan 20.
“Apresia tebes ba oportunidade ida ne’e, ha’u sente laran kaman tanba ha’u entrega dokumentu sira ne’e, ha’u rai kuaze 20 anos. Dokumentus ne’e ami foti iha momentu Novembru 1999 kuandu Interfet ba mai, depois populasaun sira komesa tun Dili”, dehan Jose Luis iha Salaun Centro Chega! Antigo Comarca Balide-Dili.
Jose Luis haktuir, kolega sira tun mai Dili ba uluk edifisiu militár sira tenta foti dokumentu militár nian no dokumentu sira ne’e foti husi kantor boot militár Indonézia agora iha Tribunal Distritu Dili nia sorin, foti iha Korem no Kantor Intelijensia iha Farol.
Dokumentu istória ne’e importante, ita haree husi substansia ne’e folin laek maibé nia konteúdu ne’e iha valor istória boot tebes tanba ita bele uza ba peskiza. Faktus hatudu katak Prof. Jeff Robinson uza duni dokumentus ne’e halo relaroriu hodi submete ba CAVR.
Iha fatin hanesan, Diretór Centro Nacional Chega! I.P, Sr. Hugo Maria Fernandes agardese ba Prezidente Konsellu Kurador Asosiasaun HAK ne’ebé fó fiar na Centro Chega! hodi prezerva dokumentu istoria sira ne’e hodi tau iha fatin arkivu.
“Ho Konfiansa ida ne’e, ami hato’o laran luak hodi simu no fiar katak, ami sei kuida dokumentu sira ne’e ho didi’ak atu bele atinji saida mak HAK halo tia ona iha tinan 20 liu ba. Ho ida ne’e mak Centro Chega! hakarak agradese ba asosiasaun HAK nia konfiansa mai iha Centro Chega!”, Hugo agradese.
Dokumentus ne’e, ita fó autorizasaun halo digitalizasaun no mos uza ba servisu sira. Prosesu kategorizasaun iha klasifikasaun mak orsida sei haree tanba dokumentus sira ne’e mai husi 20 anos ona laiha diskrisaun ba asesu nian. Maibe ita iha ona politika arkivu no ita sei haree husi politika arkivu ne’e mak halo rejistu, klasifikasaun no mos autorizasaun husi publiku.
Diretór Centro Chega! ne’e fo hanoin fali katak, tuir Prof. Jeff Robinson nia relatóriu ne’ebé submete ba parte integradu CAVR hateten katak iha tinan 1999 Indonézia komete krimi umanidade.
