Dili, 14 Dezembru 2022 – Centro Nacional Chega!I.P asina Memorandum of Understanding (MoU) ho Organizasaun Naun Governamental (ONG) Mata Dalan Institute (MDI) hodi halo peskiza kona-ba mekanizmu rekonsiliasaun konflítu pasadu foku ba reparasaun no rekonsiliasaun konflítu politika pasadu.
Nota entendimentu (MoU) ne’e, asina husi Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P, Hugo Maria Fernandes, no Diretór Mata Dalan Institute (MDI), Estevanus Coli, iha edifisiu Centro Chega!, Antigo Comarca Balide-Dili.
Centro Chega! ho MDI asina MoU ne’e, atu promove implementasaun rekomendasaun CAVR relasiona ho institusionalizasaun memória, promosaun direitus umanus atraves edukasaun, formasaun no solidariedade ba sobrevivente vulneravel liuhusi violasaun direitus umanus. Nomós promove rekomendasaun komuns CAVR no CVA ba konstrusaun Sentru Nasionál Memória, peskiza no aprendizajen.
Diretór Ezekutivu esplika, Centro Chega! asina MoU ho MDI atu halo peskiza foku ba asuntu reparasaun no rekonsiliasaun komunitária. Atividade sira ne’ebé mak Centro Chega! halo ona iha komunidade nia leet liuhusi komemorasaun eventu istóriku sira. Ida ne’e hanesan referensia ba Centro Chega! ba asuntu rezolusaun konflítu nian.
Iha tinan 2020, Centro Chega! introduz ona mekanizmu kona-ba rezolusaun konflítu ne’ebé mai ho programa rua; – Ida, reparasaun ne’ebé foku ba aspeitu komemorasaun eventu istóriku. Segundu, rekonsiliasaun komunitária.
Durante ezistensia Centro Chega! halo ona komemorasaun ba eventu istóriku no rekonsiliasaun komunitária ba akontesimentu pasadu hahú husi 1975-1999 nomós konflítu funu maun alin.
Fatin sira ne’ebé Centro Chega! halo ona komemorasaun eventu istóriku no rekonsiliasaun komunitária mak hanesan Fatisi-Aileu, Katrai Kraik-Ermera, Maulau-Ainaro no Laklo-Manatuto.
Entaun liuhusi peskiza ne’e ita hakarak hatene. Atividade sira ne’e nia impaktu ba sosiedade ne’e oinsa?, ema nia partisipasaun, ema haree komemorasaun eventu istóriku ho impaktu di’ak ba sira ga lae.
MDI bainhira halo peskiza hotu sei halo aprezentasaun rezultadu peskiza ba Centro Chega!. rezultadu husi peskiza ne’e sai referensia ba Sentru Estudu Konflítu ne’ebé ita sei estabelese. No rezultadu husi peskiza ne’e sei halo rekomendasaun ida ba estadu kona-ba mekanizmu rekonsiliasaun.
“Ida ne’e avaliasaun impaktu, nia rezultadu mak ita hakarak ba mekanizmu ne’ebé mak durante ne’e ita uza,” dehan Diretór Hugo iha edifisiu Centro Chega!, Antigu Comarca Balide-Dili.
Diretór Mata Dalan Institute (MDI), Estevanus Coli argumenta, MDI hanesan NGO lokál ida ne’ebé harii iha tinan 2005. MDI eziste atu kontribui ba dezenvolvimentu nasionál liuhusi peskiza no advokasia.
Iha área peskiza MDI durante ne’e halo ona peskiza ba asuntu sira hanesan ekonomia, mikro ekonomia no asuntu jestaun utilizasaun rai no dezenvolvimentu lokál. Ho esperensia ne’ebé mak MDI iha, hakarak halo kooeprasaun ho Centro Chega! atu halo peskiza ida kona-ba mekanizmu rekonsiliasaun konflítu pasadu foku ba reparasaun no rekonsiliasaun konflítu politika pasadu.
Kona-ba implementasaun peskiza, Diretór informa, hahú ohin asina MoU ekipa MDI komesa ona halo servisu hanesan, rekolla dadus sekundaria, kria metodolojia, organiza ekipa, fó formasaun ba ekipa oinsá halo levantamentu dadus iha terreñu.
Orsamentu ne’ebé aloka ba atividade peskiza ho montante osan U$ 18,000.00 (dollar rihun sanulu resin ualu). Tuir konteudu husi MoU ne’ebé sita katak, alokasaun orsamentu ba atividade peskiza ho katégoria subvensaun publikas no data entrega ba relatóriu atividade narativu no finanseira peskiza nian iha 15 Janeiru 2023.
Media Chega!
