Sobrevivente Lucia de Jesus “Hau Hetan Ona Naroman”

54

Aileu – (28 Juñu 2024), Centro Nacional Chega! Instituto Publiku (CNC I.P) hamutuk ho CHL (Community Housing Limited) entrega Uma Memória ba Esperansa (UMbE) ba Sobrevivente Lucia de Jesus, iha Suku Aisirimou, Postu Administrativu Aileu Vila, Munisipiu Aileu.

 

Serimonia entrega UmbE ba sobrevivente Lucia akompaña husi Reprezentante Administradór Munisipiu Aileu, Administradór Postu Administrativu Aileu Vila, Jestór Museu Memórial Munisipiu Aileu, Autoridade , Asosiasaun Vitima Konflitu Politiku (AVKP) 1974 -1999 no komunidade sira.

 

Iha oportunidade ne’e, Sobrevivente, Lucia de Jesus, espresa sentimentu kontente no hato’o agradesimentu ba Autoridade Lokál, Centro Nacional Chega!I.P, Asosiasaun Chega! ba Ita (ACbIt) no CHL ba imi nia servisu hamutuk ne’ebé halo ona uma di’ak ba nia.  

 

“Hau sente kontente tebes. Durante funu husi 1975 to’o 1999 terus. Hau husu obrigado barak ba hau nia Governu Lokál. Hau husu obrigado barak ba CNC. Hau nia uma di’ak ona. Hau sente katak hau kontente, hau fo obrigado. Fo fali ba maluk sira ne’ebé seidauk hetan naroman. Hau hetan naroman ona,” dehan Sobrevivente, Lucia ba jornalista sira hafoin entrega uma, ne’ebé hala’o iha Suku Aisirimou, Sexta-feira (28 Juñu 2024).

 

Iha sorin seluk, Prezidente Konsellu Administrasaun (KA) Centro Nacional Chega!I.P, Manuel Mesquita Pereira hateten, UMbE ne’ebé entrega ba Sobrevivente Lucia de Jesus merese atu hetan tanba nia nu’udar vitima ba prosesu luta ukun rasik-an.

 

“Uma ida ne’e la’os hanesan prezente ida, maibé uma ida ne’e hanesan espresaun responsabilidade no obrigasaun Governu ninian hodi tau matan ba ita nia Sobrevivente sira no tau matan ba Vitima tempu pasadu nian. Programa ne’e la’os para iha ne’e, maibe sei kontinua iha fatin seluk,” Prezidente KA esplika.

 

Entertantu, Sobrevivente Lucia de Jesus nu’udar vitima ba violasaun direitus umanus pasadu hetan Uma Memoria Esperansa ho medida 63m2, kompostu husi kuartu 3, sala vizita 1, haris fatin 1 no dapur iha parte liur ho medida 7,5m2. Uma ida ne’e harii ho montante osan $ 24,091.86.

 

Istoria Badak Sobrevivente Lucia de Jesus

 

Sibrevivente Lucia de Jesus moris iha Suku Acubilitoho, Postu Administrativu Liquidoe, Munisipiu Aileu, iha loron 05 Jullu 1960. Agora dadaun hela iha Suku Aisirimou, Postu Administrativu Aileu Vila, Munisipiu Aileu.

 

Lucia de Jesus konta katak, nia ho idade 12 hetan ona violasaun seksual husi Militar Indonesia iha KORAMIL Aileu bainhira fila husi eskola. Militar Indonézia ho naran (Ruslam-husi Jakarta), kaer nia no viola nian iha KORAMIL Aileu.

 

Rezultadu husi violasaun seksual ne’e, Lucia de Jesus konsege hetan oan 1 maibé nia mate tiha. Iha loron ida militar Indonézia KORAMIL (ho naran SONO ema Sulawesi) hola nia no fo oan na’in 3.

 

Lucia de Jesus la’os hetan de’it violasaun seksaul maibé nia mos hetan torturasaun oi-oin husi Militar Indonesia. Hafoin Timor ukun-an Lucia de Jesus hola fali mane ne’ebé agora matebian ona iha oan na’in 3.

 

Iha tinan 1999, vitima ka sobrevivente Lucia de Jesus, hamutuk ho familia muda obrigatoriu ba Atambua no iha tinan 2002 ho familia fila hikas mai Timor-Leste ne’ebé hela iha munisipiu Aileu to’o agora.

 

Tuir asesmentu ne’ebé Centro Chega!I.P halo identifika katak, kondisaun atual vitima Lucia de Jesus oras ne’e iha problema kondisaun saude mental tanba iha trauma ho situasaun pasadu, no halo nia iha emosaun lalais. Agora nia iha kondisaun problema fiziku tanba ema ko’alia rona lamos, kondisaun uma ladi’ak,  uma ne’e sira hela husi tinan 1998 to’o agora no uma ne’e nia kondisaun at ba beibeik.

 

(Media CNC)




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X