Rekonsiliasaun La’ós Sukit Ema Nia Fuan Kanek, Maibé Hatudu Responsabilidade

225

Dili – Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P Hugo Maria Fernandes hateten, rekonsiliasaun entre Timoroan ho Timoroan no Timoroan ho Indonézia hahú husi tinan 1975 to’o 1999 ne’e la’ós atu sukit ema nia fuan kanek maibé presiza ema nia rekoñesimentu (ketenangan jiwa) ba buat ruma ne’ebé sala tenke foti ho responsabilidade.

Kestaun ne’e Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P Hugo Maria Fernandes levanta bainhira partisipa programa Dili Demoracy Club ne’ebé realiza iha Televizaun Edukasaun Timor (TVE) iha loron 04 Setembru 2021, iha Comoro, Dili.

Tema ba debate Dili Demoracy Club mak “Rekonsiliasaun no Unidade Nasionál, tinan 22 Post Referendun, ONU Anúnsiu Rezultadu Konsulta Populár loron 4 Setembru 1999” ho oradór sira mak hanesan Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P Hugo Maria Fernandes, Prezidente Dewan Solidaritas Mahasiswa Pemuda Pelajar Timor-Timur (DSMPPTT) Jose Magno no Leandro Isaac nu’udar lider rezistensia.

Diretór Ezekutivu Centro Chega! esplika, tuir Relatóriu Rekomendasaun Chega! no Relatóriu Komisaun Verdade no Amizade (CVA) Per Memoriam Ad Spem, ko’alia kona-ba unidade no rekonsiliasaun entre Timoroan ho Timoroan no Timoroan ho Indonézia ne’ebé uluk halo aktu ba malu hanesan oho ema, kastigu ema no halakon ema nia vida.

“Ita ho Portugal mós tenke halo rekonsiliasaun oinsá Portugal rekoñese sala, abandona Timor iha 1975. Estadus Unidus Amerika ou nasaun membru Konsellu Seguransa 5 ne’ebé mak apoiu okupasaun Indonézia. Prosesu ida ne’e la’ós atu sukit kanek, maibé ema presiza iha rekoñesimentu (ketenangan jiwa) ba buat ruma sala, ne’ebé tenke foti responsabilidade”, dehan Hugo.

Entertantu, Prezidente Dewan Solidaritas Mahasiswa Pemuda Pelajar Timor-Timur (DSMPPTT) Jose Magno reforsa, ko’alia kona-ba rekonsiliasaun, iha aspeitu haat importante mak hanesan, Ida – lia loos, Rua – Justisa, Tolu – Domin no Haat – Perdaun, ne’ebé signifika katak ita halo amnestia ka ita perdua malu.

“Agora lia loos ne’e labele ho lia loos de’it, ita nia estadu tenke halo funsionamentu ba ida ne’e. Ita tenke iha konsiénsia ko’alia. Ita dehan katak rekonsiliasaun ne’e susesu, maibé rekonsiliasaun polítika, rekonsiliasaun komunitaria ne’e luta naruk ida”, nia informa.

Enkuantu Oradór seluk Leandro Isaac ne’ebé hanesan lider rezisténsia apresia no agradese ba servisu Centro Chega! nian durante ne’e, ne’ebé halo esforsu rekonsiliasaun komunitaria entre Timoroan ho Timoroan, ne’ebé envolve iha funu maun-alin no nia mós kompromete apoiu servisu Centro Chega! nian iha futuru.




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X