Centro Chega! Estabelese-tán Muzeu Memórial Iha Munisípiu Aileu

126

Aileu – (Segunda-feira, 15 Agustu 2022), Centro Nacional Chega!I.P liuhosi Divizaun Peskiza no Arkivu Istóriku (DPAI) servisu hamutuk ho autoridade sira iha Munisípiu Aileu estabelese-tán Muzeu Memórial Munisípiu Aileu (MMMA) ne’ebé lokaliza iha Suku Aisirimou, Postu Administrativu Aileu Vila, Munisípiu Aileu.

Prosesu estabelesimentu ne’e hahú ho lansamentu no inagurasaun, iha âmbitu selebrasaun loron insuresaun jerál armada 15 Agustu 1975 – 15 Agustu 2022 ho serimónia asina plaka hosi Administradór Munisípiu Aileu, Abel da Conceição no akompaña hosi Reprezentante Prezidente Konsellu Administrasaun, Centro Chega! Reverendu Arlindo F. Marçal, Diretór Ezekutivu Centro Chega!, Hugo Maria Fernandes, autoridade lokál, autoridade seguransa, sobrevivente, veteranus no entidade sira seluk.

Reprezentante Prezidente Konsellu Administrasaun, Centro Chega! Reverendu Arlindo F. Marçal hateten, Centro Chega! estabelese muzeu memórial Aileu tanba atu prezerva dokumentus istóriku komunidade Aileu nian partisipasaun luta ba prosesu ukun rasik-an.

Centro Chega! harii ida ne’e, tanba nu’udar fatin refleksaun, fatin diginifikasaun no fatin atu fó ondra ba sira tan defende povu no rai ida ne’e ba ukun rasik-an. Muzeu ida ne’e mós sai fatin atu eduka joven sira aprende istória pasadu atu labele repete-tan.

Iha fatin hanesan, Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P, Hugo Maria Fernandes esplika, memória pasadu tenke sai asesivel ba ema hotu atu hatene liuhosi dalan oioin, ida mak liuhosi fotografia.

Muzeu ne’e mós nu’udar instituisaun permanente ida atu aprende ita nia pasadu no halo refleksaun kona-ba saida mak akontese. “Buat ida hau hakarak husu mak apa ho ama veteranu sira fulan ida dala ida, lokraik-lokraik mai konta istória. Oras rua ka tolu de’it, hahú uluk fulan ida dala ida mobiliza mestre no estudante sira rona istória inan, aman sira nian.

Administradór Munisipiu Aileu, Abel da Conceição informa, prosesu estabelesimentu MMMA iha Aileu, hahú kedas iha fulan tolu ba kotuk delegasaun ida hosi Centro Chega! mai hasoru nia ko’alia kona-ba harii muzeu memórial iha munisipiu Aileu.

Durante enkontru, nia (administradór) husu ba ekipa Centro Chega! katak, atu harii muzeu memórial ne’e foin mak atu hahú iha Aileu ka oinsá? Ekipa Centro Chega! hatan katak, muzeu memórial ne’e harii ona iha munisipiu rua (Covalima no Viqueque). Ho estabelesementu munisipiu rua ne’e, administradór hatan ho spontan katak ita boot sira sala tuir lolos hahu hosi Aileu tanba ita nia funu hahú iha Aileu no remata iha Aileu.

Ida ne’e atu hateten katak buat istória nasaun ninia ita tenke la’o tuir ain fatin ne’ebé mak iha. Se ita hakat liu tiha ida ne’e, dalaruma ita haluha ita hanoin ba kotuk, maibé buat balun liu tiha ona. Maibé labuat ida ida ne’e liu ona.

“Saida mak hau ho ekipa halo simples, valoriza ita nia funu nain sira, eroi sira, saida mak ita halo para istória ne’e labele kotu. Hau nia papél hanesan jerasaun kontinuadór ida halo kooperasaun no koordenasaun oinsa ita estabelese tiha centru memórial ida iha munisipiu ida ne’e,” nia informa.

Entaun ninia finalidade mak ohin ofisializa muzeu memorial Aileu estabelese ona. Ohin ita ho de’it uma kiik oan ida ne’e hanesan ita nia sentru ida, mais ba futuru ita sei prepara sekretariadu ida ne’ebé mak sufisiente para atu prezerva dokumentus iha laran.

“Hau hanoin ne’e sei latempu naruk, hau sei esforsu iha hau nia mandatu buka netik rai estadu hodi harii muzeu ne’e,” nia tenik.

Media Chega!




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X