PM Xanana: CNC I.P Halo Prezervasaun Memoria Pasadu

56

Dili – (03 Maiu 2024), Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão husu ba Centro Nacional Chega! Instituto Publiku (CNC I.P) atu hakerek memoria ferik no katuas sira nian ba prosesu luta ba ukun rasik-an. 

CNC I.P hakerek memoria ferik no katuas sira nian tanba ferik no katuas sira idade avansadu ona. Balun ba ona mundu seluk (mate), sei ita lahalo prezervasaun ho lalais mak aban bainrua joven sira mai sei inventa.

“Hau husu rekolla istória katuas no ferik sira nian, tanba katuas no ferik sira agora ne’e mate tan, mate tan, joven sira atu aprende saida. Se iha difikuldade atu hakerek entaun halo kolaborasaun. Chega! mai ne’e tanba sofrementu Timor,” dehan PM wainhira hala’o vizita mai iha Centro Nacional Chega!I.P, Antigo Comarca Balide.

Durante vizita iha Chega!, PM halo vizita ba sela nakukun, sala arkivu, sala biblioteka no vizita ezibisaun sira no remata ho enkontru, hodi aprezenta projetu rehabilitasaun Museu Antigo Comarca Balide (MAC-B) ba PM.

Iha biba ne’e, Jestór Projetu MAC-B, Januario Soares esplika, projetu redezenvolvimentu Museu Antigo Comarca Balide ba Primeru Ministru (PM).

Nia haktuir, iha loron 31 Agostu 2022, CNC I.P selebra akordu ho Governu Federal Alemaña kona-ba redezenvolvimentu Museu Antigo Comarca Balide (MAC-B). Objetivu husi projetu MAC-B ne’e mak suporta konsolidasaun ba sustentabilidade paz hodi fo espasu halakon sikatriz, fasilita diseminasaun koñesimentu no promosaun ba ko’alia lia-los, direitus umanus, edukasaun, igualdade jéneru, símbolu reparasaun, rekoñesimentu públiku, no vítimas husi konflitu.

Iha tinan 2022 selebra akordu no implementa projetu MAC-B iha tinan 2023 hahu ho konsultasaun parseiru sira nu’udar etapa inisiu ba implementasaun projetu. Hafoin ida ne’e, CNC I.P servisu hamutuk ho Sejarah Lintas Batas (SINTAS) kontrata kuradór no dezeñadór expozisaun internasional hodi hahu dezenvolve konseitu no dezeña espasu expozitivu.

Nune’e, iha fulan Novembru 2023, kuradór no dezeñadór finaliza dezeñu tekniku kona-ba expozisaun permanente ba Museu Antigo Comarca-Balide sai nu’udar sentru ida ba konsiénsia istórika, direitus umanus no paz iha Timor-Leste.

Iha tinan ida ne’e (2024), CNC I.P kontinua servisu hamutuk ho espesialista sira iha área oioin hanesan, dezeñadór grafiku, dezenvolvedór kontedu, konsultór IT, edukatór, sineasta no sira seluk hodi kompleta konteudu sira expozisaun ne’ebe expoen ho forma fizika no dijital.

Oras ne’e dadaun, impelementasaun projetu hahu tama ona ba etapa manutensaun ba fatin expozisaun sira hahu husi área 01: Resepsaun, área 02: Sala Introdutoria, área 03: Sala Rejistensia, área 04: Sela Nakukun, área 5: Sala Prizoneira, área 06: Sala Audio-Vizual, área 07: Sala Feto no Labarik, área 08: Sala Toleransia, área 09; Sala Guarda Prizional no ikus liu Jardim ba Refkleksaun.

Atu mellora experiensia vizitante sira nian, sai atrativu, edukativu, asesivel no memoravel, expozisaun sira Museu nian kompleta ho teknolojia sira hanesan LED TV, E-Kiosk, Touchscreen, Audio Guide, Mobile App, QR Code, projetor no fasilidade aprendizajen dijital sira.

Tuir planu, projetu redezenvolvimentu Museu Antigo Comarca-Balide, ne’ebe hetan apoiu finanseiru husi Governu Federal Alemanha ho montante $ 442,914.01, sei termina iha Dezembru 2024 no inaugurasaun ba Museu sei hala’o iha fulan Outobru 2024.

Entertantu, Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega!I.P, Hugo Maria Fernandes lori Centro Chega! nia naran hato’o agradesementu ba PM ba vizita iha Centro Chega! Antigo Comarca Balide. Ho rekomendasaun sira, Centro Chega! garante sei mellora servisu di’ak liu tan iha futuru.

(Media CNC)




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X