Festival Kultura Rezisténsia Populár Hanorin Ema Atu “Move On” Husi Pasadu

694

Dili – (10 Dezembru 2023), Centro Nacional Chega!I.P servisu hamutuk ho Asosiasaun Venu organiza Festivál Kultura Rezisténsia Populár (FKRP) durante loron haat hahú husi loron 7 – 10 Dezembru 2023, iha Dili ho tema “Funu, Memória, no Trauma ba Esperansa”.

Atividade festivál ne’e kompleta ho palku prinsipál tolu mak hanesan Palku Memoria, Palku Fitar, no Palku Esperança ne’ebé mai ho atividade artezenatu, arte kreativa, konsertu múzika, literasia istória liu-liu Chega! Tour, Live Painting, Tatoo no mós atividade sira seluk hodi hamosu efeitu kura kanek (Healing).

Iha serimonia enseramentu Festivál ne’e, Provedór Direitus Umanus no Justisa (PDHJ-Singla Portugés), Virgilio da Silva Guterres “Lamukan” konsidera Festivál Kultura Rezisténsia Populár (FKRP) hanesan meiu ida atu hanorin ema liu-liu joven sira hakat sai husi pasadu “move on”.

Ba joven sira, loron hirak ne’e obriga ita atu dehan berani move on, move on ne’e katak los duni iha tempu pasadu ita terus, ita kanek maibé lorloron ita labele hanoin de’it kona-ba kanek ne’e, ita tenke move on. Ema dehan, ita bele forgive buat barak, maibé labele forget. Ita bele perdua, maibé trauma ka kanek tempu uluk ninian ita labele haluha”, dehan Provedór Virgilio iha diskursu enseramentu Festivál Kultura iha Portu Dili.

Festivál ne’e importante ba ema hotu liu-liu joven sira oinsá atu aprende hakat sai husi pasadu “Move on”. Ita hatene iha pasadu ema hotu hasoru terus no susar oin-oin balun mate tanba oho, balun hetan torturasaun no balun lakon to’o agora lahetan sira.

Maske iha pasadu hasoru dezafiu oin-oin, maibé iha tempu ukun rasik-an, tinan 48 ne’e tenke hakat sai ona husi situasaun pasadu. Sofrementu ne’ebé hetan iha pasadu sai memória no sai fitar, maibé memória no fitar ne’e labele hanoin beibeik tenke hakat sai ho esperansa foun.

Provedór esplika tan, atividade hirak ne’ebé Centro Chega! hamutuk ho parseiru sira halo parte ida husi komemorasaun loron internasional Direitus Umanus (DU) ba dala-75 tuir deklasaun universál direitus umanus nian ne’ebé monu iha loron 10 Dezembru 2023.

Loron 10 Dezembru hanesan loron internasionál ba deklarasaun universál direitus umanus nian. No loron ida ne’e mos organizasaun internasionál barak, liu-liu ida ne’ebé Timoroan sei lahaluha mak Institutu Komite Nobel da Paz sempre hili atu fó ka haraik prémiu ba figura ka organizasaun ne’ebé iha kontribuisaun makaas ba direitus umanus.

“Ita Timor labele haluha tanba tinan 27 liu ba Timoroan nain rua Amu Belo ho Dr. Jose Ramos Horta hetan Prémiu Nobel da Paz tanba sira nia luta, sira nia komprimisu bele mos kontribui ba afirmasaun no promosaun ba direitu umanidade ninia”, nia informa.

Tanba ne’e mak iha kalan ida ne’e, aproveita eseramentu ida ne’e, hanesan Provedór Direitus Umanos hakarak fó apresiasaun ba parte hotu-hotu ne’ebé organiza eventu ne’e durante loron haat. Eventu sira ne’e hotu ita komemora iha ámbitu atu hanoin hikas violasaun direitus umanus ne’ebé ita nia maluk sira, ita nia inan aman sira enfrenta iha pasadu, sakrifika sira nia-an atu lori liberdade, lori ukun-an mai ohin loron.

Entaun, ita sira ne’ebé sei moris liu-liu jerasaun foun sira ne’ebé iha ne’e, tenke respeita direitus umanus liu husi goja liberdade ne’ebé ita iha, goja independensia ne’ebé ita iha, ho dalan ne’ebé responsavel tanba meiu ida ne’e de’it mak ita bele valoriza ita nia asuwain sira, ita nia inan aman sira no maluk sira, joven sira ne’ebé mate iha pasadu atu kontribui ba ita nia ukun rasik-an.

Lori Provedór Direitus Umanos nia naran hakarak hato’o apresiasaun ba Centro Nacional Chega!I.P ho parseiru sira hotu ne’ebé konsege ona lori ita mai to’o iha kalan ida ne’e.

“Ba Diretór Hugo ho Exelénsia, ba tinan oin ita bele hahú antes liu por ezemplu 28 de Novembru hotu-hotu, ita bele hahú kedas atividade feira, aprezentasaun artistika, expozisaun, buat barak mai taka iha dia 14 dezembru nu’udar loron nasionál tais nian. Atividade ne’e sei hala’o iha sidade Dili, atu nune’e, halo Dili ne’e, sai duni sidade ne’ebé matak, ne’ebé furak, tuir muzika Tony Pereira nian”, nia afirma.

Muzika Tony Pereira nian mak “Rai Dili rai sidade se mak lahatene se o lafiar karik hakat liu tok mai. Ai kasi funan buras halo Dili matak, Dili rai sidade se mak liu tan o”.

(Media CNC)




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X