Oe-Cusse – (19 Outobru 2024), Atividade Festival Fronteira 2024 ne’ebé organiza husi Centro Nacional Chega! Instituto Publiku (CNC I.P), Ministeriu Juventude Desportu Arte no Kultura (MJDAK) liu husi Sekretariu Estadu Arte no Kultura (SEAK) hamutuk ho Autoridade Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Cusse Ambeno (RAEOA), durante loron 5 hahu (14-18) iha Oe-Cusse la’o ho di’ak.
Festival Fronteira ho tema “Interkambiu Kultural Ba Hametin Rekonsiliasaun” partisipa husi Timoroan sira iha Timor-Leste no Timoroan sira iha Timor Osidental no mos konvidadu sira Timor-Leste no mos husi Munisipiu Malaka, Belu, Kupang, Kefa no So’e.
Festival Fronteira prenxe ho atividade oin-oin hanesan konsertu muzika, aprezentasaun dansa kultura, feira produtu lokal, vizita sitiu istoriku, workshop arte ba dame no rekonsiliasaun no dialogi interativu entre Timoroan sira iha Timor-Leste no Timoroan sira iha Timor Osidental.
Atividade Festival Fronteira ne’ebé hala’o iha Oe-Cusse, kontibui mos ba ekonomia familia liu-liu parte negosiu kiik. Alende ne’e kontribui mos ba redimentu organizasaun nian hanesan Kafetaria Guest House, Restorante no seluk tan.
Kafe Dominikana
Traballadora Kafe Dominikana, Berta Ello esplika, hanesan traballadora ne’ebé servisu iha Kafe Domininikana sente kontente ho eventu Festival Fronteira ne’ebé hala’o iha Oe-Cusse.
Festival Fronteira ne’e di’ak tebes tanba bele aumenta rendimentu. Ita halo komparasaun seidauk iha eventu Festival Fronteira rendimentu dalaruma loron ida ami hetan $ 40 to’o $ 50. Durante Festival Fronteira la’o rendimentu aumenta loron ida hetan $ 100 to’o $ 160.
Sasan ne’ebé ami faan mak hanesan, Kafe, Paun Kezu, Jus, Mie Goreng. “Hau sente kontente ho Festival Fronteira ne’e di’ak tanba rame. Ami nia hakarak Festiva Fronteira ne’e realiza nafatin ba oin,” Berta espresa ho kontente.
Restaurante Oe-Japa
Traballadora Restaurante Oe-Japa, Maria Lurdes Sufa esplika, durante Festival Fronteira 2024 iha Oe-Cusse, Restaurante Oe-Japa simu ema barak mai han iha ne’e, balun mai husi Dili no balun mai husi Indonézia liu-liu sira iha Atambua, Kupang, Malaka, Kefa, So’e no seluk tan. Atividade festival hala’o iha ne’e sira bele hetan rendimentu di’ak.
“Festival ba ami ne’e di’ak, tanba ema barak mai han iha restaurante ne’e. Ema barak balun mai husi Indonézia no balun mai husi Dili. Ita halo komparasaun seidauk iha festival, ema mai han iha ne’e ladun barak. Wainhira Festival ne’e la’o ema barak ona,” nia agradese.
Motorista TUM-TUM
Motorista TUM-TUM, Joanino Batan Sila, espresa sentimentu kontente ba atividade Festival Fronteira ne’ebé realiza iha Oe-Cusse tanba liu husi Festival ne’e bele hetan rendimentu loron ida $ 20 to’o $ 25.
Durante seidauk iha festival ne’e ami hetan loron ida $ 15 to’o $16. Ho festival ne’e loron ida ami bele hetan $ 20 to’o $ 25. Maibé kolega sira balun hetan osan liu ida ne’e tanba balun aluga. Exemplu tula sira husi Guest House ba iha fatin serimonia ba mai.
Motorista haktuir, durante eventu Festival Fronteira TUM-TUM sira muda orariu halai, balun halai loron, balun halai kalan tanba kalan ne’e ema barak asiste konsertu muzika, dansa kultura no haree feira produtu lokál.
“Hau sente kontente tanba festival ne’e halo rame Oe-Cusse. Festival ne’e di’ak tanba la’os Timoroan de’it maibé ema sira iha Kupang no Atambua mos mai hotu. Sira sa’e TUM-TUM sira ko’alia bahasa Indonézia maibé bahasa Indonézia hau mos ladun hatene”, nia esplika.
Negosiante
Negosiante, Emerenciana Sae Tasi sente kontente ho atividade Festival ne’e bele ajuda ami faan sasan loron ida hetan $ 30 ba leten no durante semana ida hetan rendimentu liu $ 100. Sasan ne’ebé faan mak hanesan bee, hahan, pulsa, sigaru no kafe. Sasan ema hola barak liu mak hahan, bee no pulsa. Ita halo komparasaun seidauk iha festival ne’e ema hola, dalaruma ami hetan $ 25 to’o $ 30.
Festival Fronteira ne’ebé hala’o ne’e di’ak tebes. Liu husi festival ne’e ema barak partisipa no hola “Ami nia sasan no ami hetan osan hodi hola oan sira nia eskola no mos hola kadernu, lapizeira no mos hola sasan dapur nian. “Ami nia hanoin tinan-tinan presiza realiza tan festival ida ne’e tanba ida ne’e bele ajuda ami nia ekonomia ne’e bele sa’e ba leten i mos bele hetan lalais”, nia rekomenda.
Guest House AZITAL
Nain ba Guest House Azital, Fernando Ulan konsidera, Festival Fronteira ne’e di’ak tanba ema bele aluga sira nia fatin Guest House. “Ami orgullu boot tanba mai iha ami nia fatin ami kontente ba festival ida ne’e, se bele karik ba aban bairnua iha festival ruma bele mai uza nafatin ami nia guest house ida ne’e”.
“Hau hanoin festival ne’e di’ak tebetebes tanba liu-liu ba ami swasta tanba ami buka moris mak ida ne’e. ba oin governu halo di’ak liu tan, tanba ami bele hetan osan hodi hadia ami nia moris”, nia esplika.
Nia halo komparasaun loron baibain dalaruma ema latama to’o fulan 2. Ita halo komparasaun festival ne’e di’ak liu. Ami nia Gues House kalan ida ho presu $ 25 ba kuartu ida uza Ace. Ba kuartu ida uza kipas $ 15 kalan ida.
Durante Festival ne’e, Partisipante sira husi Indonézia mak mai uza komesa husi loron (13-18). “Ami kontente ba festival ne’e. ami sente orgullu tanba ema bele mai aluga ami nia Guest House. Ami agradese ba CNC I.P, SEAK no RAEOA maske tempu ne’e oituan no osan oituan maibe ami kontente. Osan ne’e ami sei uza hodi hadia nafatin ami nia Guest House di’ak liu tan”.
(Media CNC)
