Centro Nacional Chega!I.P servisu hamutuk ho Asosiasaun Vitima Konflitu Politiku 1974-1999 harii ona Monumentu Memórial Violasaun Direitu Umanu (VDU) 16 Setembru 1999, iha Suku Lahane Ocidental, Postu Administrativu Vera Cruz, Munisipiu Díli. Akontesimentu 16 Setembru 1999 hamate ema sivil nain 11 ne’ebé mak oho husi milisia pro-integrasaun hamutuk ho Militar Indonézia sira. Monumentu memórial ne’e nu’udar meius ida atu fo óndra, valoriza no dignifika martires sira tanba defende ukun rasik-an.
Monumentu memórial ne’e mos sai evidensia ba akontesimentu violasaun direitus umanus ba Timoroan sira iha prosesu luta libertasaun nasionál. Memórial iha fatin istóriku sai objetu/fatin ne’ebé prova kona-ba akontesimentu, no ema baibain sira nia esperiénsia, nune’e memória kona-ba sofrimentu ba sira ne’ebé lakon vida iha fatin istóriku, no mos ba rekoñesimentu públiku nian ba vítima sira.
Memórial ida ne’e ho konseitu Sepulture fatuk (Stone sepulture); memórial sira hotu harii husi fatuk ne’e sai karater Timor-Leste nian, nomos hanoin oinsa utiliza material local ba harii memórial sira.
Memórial ne’e harii iha tinan 2024 hodi haktuir planu asaun anual tinan 2024 Centro Chega! I.P nian.
Media Chega!.
