Centro Chega! kontinua rekolla dokumentu ofisial sira Nasoens Unidas no Commonwealth hosi períodu tempu 1975-1976 ne’ebé ilustra ilegalidade hosi Asembleia Popular ne’ebé husu anexasaun Timor Portugeus ba Indonézia. Dokumentu sira ne’e hatudu katak Asaun sira ne’e ninian rezultadu ne’ebé determina nanis ona no dokumentu sira ne’e mos hatudu pozisaun diferente ne’ebé ONU no poténsia sira Osidentál nian balu iha ba prosesu Integrasaun Timor Portugeus ba Indonézia hafoin invasaun iha 7 Dezembru 1975.
Iha 31 Maiu 1976, Sporting Club iha Dili organiza serimónia kontroversiál ida ne’ebé iha laran lejizladór lubuk ida ne’ebé “Governu Provizóriu Timor-Timur” ne’ebé Indonézia impoin hodi hato’o petisaun ida ho unanimidade ba anexasaun Indonézia. Iha 31 Jullu, Prezidente Indonézia Suharto simu petisaun ne’e no deklara Timor-Leste sai nu’udar provínsia 27 Indonézia nian, ho naran “Timor Timur”.
Husi dokumentu sira Ita bele konklui katak:
- Asembleia ne’e mosu atu halakon problema internasionál boot ida, invazaun Timor-Leste nian
- Nia modela tuir “Aktu Livre Eskolla” ilejítimu ne’ebé hala’o iha Papua Oeste iha 1969, la to’o tinan hitu molok anexasaun
- Ofisiál sira Indonézia nian konsistentemente lakohi atu hola parte iha negosiasaun pás oioin durante períodu ida-ne’e, hodi prefere servisu liuhosi “Governu Provizóriu,” no uza asembleia 31 Maiu nian nu’udar justifikasaun ida hodi la partisipa iha negosiasaun sira
- Polítiku sira Australia nian loke dalan ba governu sira seluk hosi Osidentál nian ne’ebé debate karik hakarak atu partisipa
- Nasoens Unidas sempre haree asembleia ne’e ilejítimu no nunka konsidera atu hola parte
- Rezultadu hosi Asembleia ne’e deside nanis ona, no ida-ne’e ema hatene ona iha tempu ne’ebá.
Istória ida-ne’e haktuir iha fonte dokumentu primáriu lubuk ida ne’ebé prodús iha 1976. Livru informativu ida-ne’e bazeia barak liu ba dokumentu arkivu Nasoens Unidas nian, maibé mós bazeia ba dokumentu sira hosi Austrália, Nova Zelándia no Kanadá. Númeru referénsia hosi dokumentu sira ne’e disponível karik husu. Dokumentu sira ne’e di’akliu lee hamutuk ho istória sira publika ona kona-ba Timor-Leste nia istória internasionál.
Dokumentu sira iha kraik ne’e, nu’udar sekuensia ida husi dokumentasaun ba arkivu sira ne’ebé mak Centro Chega! hetan hosi Prof. David Webster, Membru Konsellu Asesoria Internasional Centro Chega! nian ne’ebé mak nu’udar mos Profesor Historia iha Bishop University, Canada. Dokumentu sira dadaun ne’e iha Arkivu Istoriku Centro Chega! nian. Kodigu ba dokumentu sira ne’e informa konaba numeru dokumentu, no Data produsaun dokumentu refere ( Tinan, Fulan no Loron). Bele haree Diskrisaun kona-ba Dokumentu sira iha ne’e.
