Masakre Cailaco, 12 Abríl 1999

302

Prosesu luta ba ukun rasik-an, hahú kedas ona iha tinan 1975, bainhira Indonézia hahú invazaun iha Dezembru 1975, no husi tempu ne’ebá kedas violasaun direitu umanus no masakre sira hahú mosu no kontinua to’o tinan 1999, ne’ebé envolve Militar Indonézia ho Milisia Pro-Integrasaun sira.

Tuir Relatóriu Chega!, Ema ne’ebé oho fora husi justisa kauze 18,600; no ema liu 200,000 mak mate tanba fatór oi-oin iha okupasaun Indonézia durante tinan 24 nia laran.

Enkuantu, tuir Relatóriu Per Memoriam Ad Spem, masakre sira ne’ebé hala’o husi Militar Indonézia nomos Milisia Pro-Intergrasaun iha periodu antes no hafoin Konsulta Popular nian, oho ema ho númeru entre 1,400 to’o 1,500. Masakre sira akontese barak liu fulan Abríl 1999 no akontese tan hafoin Konsulta Populár entre fulan Setembru to’o Outubru 1999.  

Akontesimentu boot ida mak Masakre Cailaco, ne’ebé akontese iha 12 Abríl 1999, nu’udar asaun organizadu ne’ebé iha relasaun metin ho masakre ne’ebe akontese iha Igreija Liquiça iha loron 5-6 Abril 1999.

Iha loron 12 Abríl 1999, iha Suku Meligo, Postu Administrativu Cailaco, Munisípiu Bobonaro, Milisia Pro-Integrasaun Halilintar, Dadurus Merah Putih hamutuk ho Militár Indonézia oho ema na’in 7 mak hanesan:

  • Paulino Soares
  • José Pou Lelo
  • Antonio Soares
  • Manuel Mau Lelo Araújo
  • Carlito Mau Leto
  • Domingos Resi Mau
  • João Evangelista Lima Vidal

Insidente ne’e mosu nu’udar resposta ba asasinatu ne’ebé halo husi Forsa Falintil hasoru elementu militár Indonézia ida ne’ebé hanesan mós Lider Autonomista iha Cailaco ho naran Manuel Gama, iha loron hanesan. Alende oho ema na’in hitu, Milisia Pro-Integrasaun no Militár Indonézia sira mós halo tortura no tentativa asasinatu ba ema na’in 30 husi Aldeia Marco ne’ebé sira lori ba Koramil. Durante periodu ida ne’e, Militár Indonézia no Milisia sira mós deten ema atus-resin, halo violasaun seksuál hasoru feto klosan sira no oho ema kuaze na’in 20.




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Alert: Chega! Area Protejidu!
X