Chega!

Aktu Integrasaun Timor Portugues Ba Indonézia – 31 Maiu 1976, Sporting Club, Dili

Fotografia iha 31 Maiu 1976

Centro Chega! kontinua rekolla dokumentu ofisial sira Nasoens Unidas no Commonwealth hosi períodu tempu 1975-1976 ne’ebé  ilustra ilegalidade hosi Asembleia Popular ne’ebé husu anexasaun Timor Portugeus ba Indonézia. Dokumentu sira ne’e hatudu katak Asaun sira ne’e ninian rezultadu ne’ebé determina nanis ona  no  dokumentu sira ne’e mos hatudu pozisaun diferente ne’ebé ONU no poténsia sira Osidentál nian balu iha ba prosesu Integrasaun Timor Portugeus ba Indonézia hafoin invasaun iha 7 Dezembru 1975.  

Iha 31 Maiu 1976, Sporting Club iha Dili organiza serimónia kontroversiál ida ne’ebé iha laran lejizladór lubuk ida ne’ebé “Governu Provizóriu Timor-Timur” ne’ebé Indonézia impoin hodi hato’o petisaun ida ho unanimidade ba anexasaun Indonézia.  Iha 31 Jullu, Prezidente Indonézia Suharto simu petisaun ne’e no deklara Timor-Leste sai nu’udar provínsia 27 Indonézia nian, ho naran “Timor Timur”.

Husi dokumentu sira Ita bele konklui katak:

Istória ida-ne’e haktuir iha fonte dokumentu primáriu lubuk ida ne’ebé prodús iha 1976. Livru informativu ida-ne’e bazeia barak liu ba dokumentu arkivu Nasoens Unidas nian, maibé mós bazeia ba dokumentu sira hosi Austrália, Nova Zelándia no Kanadá.  Númeru referénsia hosi dokumentu sira ne’e disponível karik husu. Dokumentu sira ne’e di’akliu lee hamutuk ho istória sira publika ona kona-ba Timor-Leste nia istória internasionál.

Dokumentu sira iha kraik ne’e, nu’udar sekuensia ida husi dokumentasaun ba arkivu sira ne’ebé mak Centro Chega! hetan hosi Prof. David Webster, Membru Konsellu Asesoria Internasional Centro Chega! nian ne’ebé mak nu’udar mos Profesor Historia iha Bishop University, Canada. Dokumentu sira dadaun ne’e iha Arkivu Istoriku Centro Chega! nian. Kodigu ba dokumentu sira ne’e informa konaba numeru dokumentu, no Data produsaun dokumentu refere ( Tinan, Fulan no Loron). Bele haree Diskrisaun kona-ba Dokumentu sira iha ne’e.